Öyle günler yaşıyoruz ki hepimizin duygu seli yaşaması ve bu selde boğulması çok olası bir durum. Yadırgamıyorum. Ne kadar panik yaşasakta, tedirgin olsak da korksakta kötü haber tellalcisi ya da bencil olmayalım şu günlerde.
Böyle zamanlarda duyarlı olmak ve empati kurabilmek en önemlisi belki de.
Şahsen beni tanıyanlar bilir, hiçbir zaman optimist biri olmadım, olamam da. Genellikle pesimist biriyimdir. Sizlere de olumlu düşünün demeyceğim, deyemem saçma. Pozitif düşünüp, evrene yollayıp, Satürn ya da Neptün’den sekip gelmesi olası değil. Fakat böyle günlerde yapılabilecek ve yapılmayacak şeyler vardır.
Yapılmayacak davranışlar arasında; ihtiyaçlı gibi ya da çocukmuş gibi davranıp anlamamazlık edip mızmızlanmamak, ağlayıp sızlamamak, amaaan nolacayık, bak gördün nolduk, bilmem kim da kapmış, bilmem kim virüsten ölmüş, gök taşı da geliyor vb., bence abartı olan davranışlar sergilememek önemli. Bunlar sadece paniği artırıyor. Karşılaştığım bir başka senaryo da 1K – 5N mevzusu (Ben bunu belki de doğru kullanmıyorum, bazıları kişisel gelişim ya da başarıya giden yol da kullanıyor ama bana gelişi bu şekilde).
1K – 5N: Kim?, Ne?, Nasıl?, Neden?, Nerede?, Ne zaman?
Bu yöntem genellikle planlama ya da method analizinde kullanılıyor, kendinizi daha çok paniğe sokmak için değil. Aynı zamanda bu yöntem karşı tarafı darlamak içinde kullanılmıyor. Kullanılmamalı.
Sizin tarafta çıkmış, kimdir?
Ne olduda anladı?
Neden olmuş?
Nasıl kapmış?
Nerelere gitti?
Ne zaman belirti başladı?
En kötüsü: Ne olacak?
Kimse bilmiyor. Dünyaca bilmiyoruz. Bu yüzden kalkar kalkmaz ya da bir haber duyar duymaz görür görmez o cihazcıklara sarılmadan önce düşünün, bir nefes alın. Darlamayın. Karşınızdakinin ne durumda olduğunu düşünün, acaba o bu durumla nasıl cebelleşiyor, ailesinde ne durumda olanlar var.
Sosyal medyada herkesin arkadaşlarıyla, ailesiyle, işdekilerle falan ortak bir mesajlaşma grubu vardır. Benim bulunduğum sanırım en az 5 grup var. Ben ve çevremdekilerin çoğu bu grupları birbirimize meydan okumak, komik videolar atmak ve fıkralaşmak için kullanıyoruz. Mesela en son yaptığımız meydan okuma; herkes dilini burnuna değdirmeyi deneyip foto atsındı (Ben yapabilenlerden değilim, yaparım diyorsanız hodri meydan!).
Birbirimizden haberdar olmak için de kullanıyoruz bu grupları tabii ki. Şahsen ben karantinada olduğum için ailemi (gerek 1. dereceden gerek 2. dereceden kan bağı olan) ve arkadaşlarımı merakta bırakmamak için hemen hemen her gün bir bildiri kısa özet bir şekilde olay ve olayları şakaya vurarak yazıyorum. Belki de mizah benim savunma mekanizmamdır, aynı zamanda sarcasm/gizli alay da öyle olabilir.
Zaten sadece ülkemizde değil bütün insanlık olarak bir mücadele içindeyiz, birbirimizi boğmayıp, birbirimizin canını daha fazla sıkmayıp bu günleri geçirelim.
Bu söylediklerimin yanlış anlaşılmasını istemem tabii. Ben negatif duygu ve düşüncelerinizi gizleyin ya da bastırın demiyorum, olumsuz olaylardan haberlerden bahsetmeyin de demiyorum. Sadece süregelir ve aşırı bir şekilde hep bunun üstünde durmayın demek istiyorum. Yani 1974’den berli süren bir Kıbrıs Sorunu var fakat her konuşmamızın içinde bulunmuyor, bulunsa da 1 dk 2 dk sürüyor artık. Değil mi? Şunlar da öldüydü, şu kayboldu, bu gazi oldu, bu evsiz kaldı, bunlara hiçbişey olmadı diye tekrar tekrar konuşup olayı deşmiyor ve birbirimizi darlamıyoruz.
Yazımın en başında pesimist biri olduğumu söyledim. Pesimistten çok realiste daha yakın olduğum söylenebilir gerçi. Bilim insanıyım sonuçta. Mantık ve hesaplamalarla varım. Optimist biri bardağın yarısının dolu olduğu görür ve dile getirir, pesimist biri bardağın yarısının boş olduğunu görür ve dile getirir, realist biriyse bardağın yarıya kadar dolu olup yarısının boş olduğunu görüp dile getirir.
Demem o ki bu pandemik olay evet var. Evet belki de biz öleceğiz, belki de sevdiklerimizi kaybedeceğiz. Bunları kabullenmek gerek. Aşırı panik, aşırı heyecan yaşamamak ve yaşatmamak önemli. Özellikle bu günlerde biraz daha sağ duyulu olup virüsün çoğalıyor olduğu gibi panik ve kaygıyı yaymayalım.